Ten typ zależności obejmuje wszystkie środki działające depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy. Nie wszystkie zaliczane tu środki są równie niebezpieczne i szkodliwe, tak ze społecznego, jak i zdrowotnego punktu widzenia. Zależność psychiczną szczególnie łatwo wywołuje etanol, w przypadku innych zaliczanych tu środków nie jest ona tak nasilona, jak w przypadku opiatów. Rozwój tolerancji jest różny dla poszczególnych środków, dotyczy przede wszystkim barbituranów (zwłaszcza krótko działających) oraz leków nasennych z grup chlorowcopochodnych aldehydów i alkoholi, uretanów i ureidów, pochodnych kwasu glutarowego (np. glutetymid). Etanol powoduje wprawdzie rozwój tolerancji w początkowym okresie nadużywania, lecz przy długotrwałym nadużywaniu dawki niezbędne do utrzymania stanu trwałej intoksykacji zmniejszają się wskutek znacznego zwolnienia procesów metabolicznych (m.in. uszkodzenie wątroby). Z innych należących tu leków stosunkowo szybki rozwój tolerancji powoduje meprobamat. Zdolność wywoływania zależności fizycznej przez środki zaliczane do tego typu jest również różna. Zależność fizyczną o dużym nasileniu powoduje przewlekłe nadużywanie etanolu, leków nasennych, przede wszystkim krótko działających barbituranów i meprobamatu.