Zapalenie wytwórcze, w którego przebiegu dochodzi do ogniskowego gromadzenia się tkanki, składającej się z makrofagów, komórek nabłonkowatych, komórek olbrzymich, limfocytów, komórek plazmatycznych oraz fibroblastów i pączkujących naczyń, nazywa się ziarniniakiem lub zapaleniem ziarniniakowym. W zapaleniu ziarniniakowym główną rolę spełniają fagocyty jednojądrowe. Komórki te można najwcześniej zidentyfikować w szpiku jako promonocyty. We krwi obwodowej komórka ta nosi nazwę monocytu, a po przedostaniu się z krwi do tkanek ? makrofaga. Makrofag osiadły w tkance łącznej nosi nazwę histiocytu, w wątrobie komórki Browicza i Kupffera, a w płucach makrofaga pęcherzykowego. Ponadto makrofagi znajdują się w jamach surowiczych, szpiku i węzłach chłonnych; są nimi także komórki mikrogleju. Do układu makrofagów nie zalicza się natomiast komórek siateczki i śródbłonka. Makrofagi biorą udział w zapaleniach przewlekłych i poprzedzają naprawę tkankową. Uprzątając zniszczone komórki, spełniają zasadnicze zadanie w niszczeniu drobnoustrojów rozmnażających się wewnątrzkomórkowo oraz przekazują limfocytom informacje o substancjach antygenowych, odgrywając w ten sposób kluczową rolę w odczynach immunologicznych. Początkową fazą zapalenia ziarniniakowego jest zapalenie wysiękowe ostre, zwykle z obecnością granulocytów obojętnochłonnych bądź makrofagów.

PODOBNE ARTYKUŁYWIĘCEJ OD AUTORA