Zaparcie u dziecka
Zaparcia stolca spotyka się u dzieci dość często. Przyczyny są różne. Niedożywienie niemowląt jest częstą, choć niejednokrotnie lekceważoną przyczyną zapartych stolców. Spotyka się je częściej u niemowląt karmionych piersią niż sztucznie, ponieważ kontrola ilości spożytego pokarmu kobiecego jest trudna bez kontroli wagi dziecka przed karmieniem i po karmieniu.
Niemowlęta wpadają też w stan niedożywienia, gdy mają trudności ze ssaniem (płaskie brodawki piersiowe matki, mała ilość pokarmu). Przyczyną zaparć są też wady rozwojowe warg, podniebienia, katar itp., a także długo trwająca dieta kleikowa, pożywienie ubogie w błonnik (który ma np: chleb razowy, owoce jarzyny, surówki), niedostateczne dostarczanie płynów obojętnych (wody), przewlekłe wymioty, bolesne wyprzenia w okolicy odbytu.
Niektóre małe, a nieraz i starsze dzieci powstrzymują się od oddawania stolca, gdy przeszkadza im to w interesującej zabawie lub gdy warunki wymagają przezwyciężenia pewnych trudności, np. ciemna ubikacja, zwrócenie na siebie uwagi itp. Prowadzi to po pewnym czasie do zaparcia nawykowego. Dlatego od wczesnego dzieciństwa należy wdrażać dzieci do systematycznego oddawania stolca o tej samej porze dnia, najlepiej po rannym posiłku. Sadzanie na nocnik od wczesnego dzieciństwa wytwarza po pewnym czasie konieczny automatyzm i regularne załatwianie tej czynności przez całe życie o tej samej porze.
Uporczywe zaparcie stolca z długim jego zaleganiem w jelicie grubym i oddawaniem w postaci bardzo zbitych kulek („bobki kozie”) lub w kształcie ołówka czy cienkich kiełbasek jest spotykane we wrodzonych wadach jelita grubego lub w stanach kurczowych jelit.
Zaparcie należy do często spotykanych objawów u dzieci obarczonych krzywicą, zespołem Downa lub niedoczynnością gruczołu tarczowego (tarczycy), a także u dzieci, które mają niedostateczną ilość ruchu (dzieci szkolne, zwłaszcza w porze zimowej) i u cierpiących na schorzenia odbytu (zadrapania, żylaki). U noworodków przyczyną może być wrodzone zarośnięcie lub zwężenie odbytu. Wymaga to zabiegu chirurgicznego. Zwalczanie zaparcia w przypadkach, gdy dziecko jest całkiem zdrowe i ma tylko kłopoty z samym oddaniem stolca, polega na zwiększeniu w jego diecie jarzyn i owoców (szpinak, buraczki, sok z marchwi, gruszki itp.), podawaniu chleba razowego, ograniczeniu potraw mącznych i białego pieczywa. Ze środków domowych pomagają: woda z miodem podawana na czczo, woda mineralna, parafina z paroma kroplami cytryny (2—3 razy dziennie 1 łyżeczka lub 1 łyżka), powidła i dżem śliwkowy.
Nigdy nie należy spieszyć się z wykonywaniem lewatywy. Powtarzanie tego zabiegu może bowiem wejść w nawyk i dziecko w ogóle nie będzie chciało samodzielnie oddać stolca. To samo dotyczy nadużywania czopków glicerynowych. Są jednak zaparcia z dużym zaleganiem stolca w odbytnicy i wówczas lewatywa jest konieczna. Niemowlęciu, które oddaje bardzo zbity stolec z dużym wysiłkiem, a nawet płaczem, można pomóc przez wprowadzenie do odbytnicy niewielkiej ilości oliwki, zachowując przy tym niezbędne warunki higieniczne. Przewlekłe zaparcie wymaga zawsze porady lekarskiej.
