Celiakia

Choroba trzewna jest chorobą zwykle wieku dziecięcego, wykazującą związek z haplotypem HLA-B8. Dotyczy jelita cienkiego i daje objawy złego wchłaniania oraz zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego. Prowadzi do zaniku ściany jelita. Występowanie jej jest zależne od uczulenia na białko mąki, gluten. Z dwóch teorii patogenetycznych ? choroby enzymatycznej i immunologicznej ? ta druga ma obecnie coraz więcej zwolenników. Przemawia za nią występowanie przeciwciał przeciw glutenowi w surowicy krwi. Mogą one być przyczyną wstrząsu glutenowego o cechach ostrej reakcji alergicznej. W surowicy chorych występują zaburzenia poziomów Ig, głównie IgM, IgA i IgD i stosunkowo często stwierdza się izolowany niedobór IgA. W ścianie zmienionego jelita może występować odczyn miejscowy przypominający zjawisko Arthusa. W komórkach plazmatycznych, znajdujących się w nacieku zapalnym, przeważają komórki o swoistości IgM, dalej IgA. Są one miejscem powstawania przeciwciał przeciw glutenowych. Nie ma uznanej próby. Opisano dodatnie wyniki w teście śródskórnym, polegającym na podaniu oczyszczonego wyciągu glutenu, a także w teście imf z surowicą chorego na skrawkach z ziaren pszenicy.